با گسترش علم در سالهای اخیر، هنر معماری نیز از این ماجرا عقب نمانده و روزبه روز جامعتر و کاملتر میگردد. امروزه ترکیب هنر معماری با نیازهای پزشکی ، فضاهای درمانی مجهزتر، بهروزتر با کارایی وسیعی را نتیجه میدهند.
در طراحی معماری توجه به نوع فعالیت، هویت اشخاص مراجعه کننده به مکان، در نظر گرفتن نیروی کاری و مسائل دیگر منجر به پیدایش فضایی بی بدیع میگردد.
در این مقاله سعی شده است به نکات و مسائل اجرایی یک آزمایشگاه تشخیص طبی پرداخته شود.
طراحی آزمایشگاه تشخیص طبی ازدو دیدگاه حائز اهمیت است.
اولاً فضایی گرم و دلنشین در قسمت پذیرش جهت پذیرایی بیمارانی که با حضور در آن مکان، کمی از فکر و خیال بیماری به دور بوده و ذهن درگیر مسائل ناخوش نباشد. دوماً درقسمت فنی ضمن رعایت زیبائی و سادگی، چیدمان تجهیزات به طور مناسب و با کارآرایی بالا انجام شده باشد تا کادر درمان، کمترین استرس و خستگی در حین کار داشته باشند.
در طراحی آزمایشگاه تشخیص طبی، فضاهای مورد نیاز و اسامی شامل قسمت پذیرش و اتاق انتظار، قسمتهای نمونهگیری خون و اسپرم، میکروبشناسی، فنی، پاتولوژی، محل شستشو، اتاق مسئول آزمایشگاه و قسمت استراحت کارکنان میباشد.
ابعاد فضاها بستگی به تجهیزات و وسایل مورد نیاز دارد اما بطور کلی و جامع برای قسمتهای میکروب و پاتولوژی فضای ۸مترمربع با عرض حداقل ۵/۲متر مورد نیاز است.
برای قسمت فنی که بیشترین تجهیزات قرار میگیرد فضاهایی جهت یخچال، دستگاه بیوشیمی و … بایستی تعبیه گردد. همچنین در طراحی کابینتها فضایی برای نشستن پرسنل باید در نظر گرفته شود. برای این قسمت مساحتی حدود ۳۰ متر مربع کفایت می کند.
نکته مهم در طراحی آزمایشگاه تشخیص طبی تهویه هوای فضاها میباشد به گونهای که به صورت اتوماتیک بتوان تهویه هوای همه قسمتها انجام شود.
برای قسمت شستشو علاوه بر تجهیزات مثل اتوکلاو، دیونایزر وسایل خودمراقبتی مانند دوش و چشمشور بایستی تعبیه گردد تا در صورت لزوم استفاده گردد.
در هنگام اجرای آزمایشگاه تشخیص طبی، بایستی ارتباط بین دستگاهها و تجهیزات مورد توجه قرار داشته باشد. همچنین ارتباط بین دستگاهها با کامپیوتر قسمت پذیرش و چاپگرها بسیار حائز اهمیت میباشد. از دیگر امکانات آزمایشگاه، ارتباط بین میکروسکوپ اتاق پزشک با مونیتور داخل اتاق بوده که برای توضیح دادن پزشک به بیمار بسیار کاربردی و مناسب میباشد.
حال اگر بخواهیم گردش بیمار در یک آزمایشگاه را مورد بررسی قرار دهیم به این گونه میباشد؛ ابتدا بیمار وارد یک پذیرش با فضایی متفاوت از ذهن میشود سپس در انتظار آزمایش دادن میماند. در قسمت سرویس بهداشتی محلی جهت قرار دادن نمونهها حتماً بایستی تعبیه شود. در قسمت نمونهگیری خون نیز محلی برای آویز کردن لباس و کیف خود بایستی تعبیه شود و همه امکانات برای او مهیا شود. ابعاد اتاق نمونهگیری خون بستگی به تجهیزات مانند صندلی، تخت، ترالی و … دارد اما فضای ۴ متر مربعی با عرض ۸/۱متر کفایت میکند.
در پایان ذکر این نکته شایسته است که در طراحی کلینیک و طراحی مطب به طور کلی طراحی مراکز پزشکی بایستی توجه داشت با طراحی و ساخت یک مجموعه مدرن و به روز ضمن القای حس خوب به بیمار، پرسنل و کادر درمان از فعالیت خود در آن مجموعه لذت برده و باعث افزایش سطح کیفی خدمات و رضایت بیمار میگردد.
